Pizza’s worden door velen als misschien wel het lekkerste eten ter wereld beschouwd en pizza’s worden over de gehele wereld gegeten. Geen stad ter wereld waar je niet terecht kan voor deze lekkernij. Helaas zijn gezondheidsexperts minder enthousiast over deze lekkernij. In dit artikel zullen we bekijken hoe we je favoriete maaltijd gezonder kunnen maken zodat je er vaker van kunt genieten.
Waarom is pizza niet zo gezond?
Pizza bevat een altijd gezonde en minder gezonde elementen. Wat een probleem kan zijn voor de gezondheid is de pizzabodem. Of de pizzabodem nadelig is voor de gezondheid is afhankelijk van een aantal factoren, daarover verderop meer.
De bodem van een pizza is gemaakt van bloem. Bloem wordt gemaakt door graan van haar vliezen te ontdoen en deze vervolgens fijn te maken. Hiermee gaat een deel van de vitamines verloren. De meeste vitamines van tarwe zitten namelijk in de vliezen. Omdat de tarwe is vermalen tot bloem worden deze koolhydraten ineens een stuk sneller verteerd door ons lichaam. Als we volkoren granen eten dan heeft het lichaam veel tijd nodig om dit te verteren. Dit resulteert in een geleidelijke afgifte van de suikers (glucose) aan de bloedbaan. Als we bloem eten, waarvan de pizzabodem is gemaakt, dan kan het lichaam veel stappen in het spijsverteringsproces overslaan. De pizzabodem is daarom snel om te zetten in glucose. Dit geeft een piek in de suikerspiegel. Dergelijke pieken kunnen op termijn ongunstig zijn voor de gezondheid. We kunnen er insulineresistent door worden waardoor allerlei chronische ziekten op de loer komen te liggen. Denk daarbij aan diabetes type 2.
In de bodem van pizza’s wordt doorgaans ook relatief veel zout verwerkt. Teveel zout is ook niet zo goed voor de gezondheid.
Een ander element van pizza wat niet zo gunstig voor de gezondheid is, is de relatief grote hoeveelheid verzadigde vetzuren. Dit door het gebruik van kaas en eventuele vleeswaren als beleg.
Hoe maken we de pizza gezonder?
De hoeveelheid koolhydraten heeft ook een grote invloed op ongewenst grote schommelingen in de bloedsuikers. Als je van pizza wilt genieten is het daarom goed om te letten op de grote van je portie. Het beste eet je pizza als je honger hebt, je lichaam neemt dan ook beter de glucose op. Heb je heel de dag al lopen snoepen of snacken dan heeft je lichaam weinig capaciteit meer om de glucose op te nemen. Een pizza op dat moment eten is dan minder goed voor je. Heb je heel de dag lopen winkelen en heb je erge honger dan kan dezelfde pizza minder kwaad.
Een andere truc om het effect op de bloedsuikerspiegel te dempen is door het eten van een salade. Deze eet je dan het beste voordat je de pizza gaat eten, als voorgerecht. Een salade bestaat uit rauwkost zoals sla, tomaat, paprika en komkommer. Deze zijn allemaal rijk aan voedingsvezels. De vezels zorgen ervoor dat de opname van glucose uit de voeding wordt afgeremd. Dit komt omdat de voedingsvezels een gel laag in de dunne darm vormen. De glucose afkomstig van de pizzabodem zal dan door deze laag moeten komen voordat het in de bloedbaan opgenomen kan worden. Hierdoor wordt de glucose meer gelijkmatig aan het bloed afgegeven en heb je veel minder last van die nadelige piek.
Focus op de bodem
Een andere manier om je pizza gezonder te maken is door de bodem zelf te maken. Je zou deze koolhydraatarm kunnen maken zodat er minder glucose in het bloed komt. Er zijn verschillende manieren om een pizzabodem koolhydraatarm te maken. Je zou deze kunnen maken van plakken courgette. Voor dit doel snij je in de lengte de courgette in de dikke plakken van ieder ongeveer een centimeter dik. Deze plakken courgette beleg je vervolgens alsof je een normale pizza belegd.
Een andere manier is door een pizza bodem te gebruiken van bloemkool. Dit kan je zelf maken door bloemkool te versnipperen en dit met behulp van eieren en mozzarella aan elkaar te plakken tot dikke koek. Je kunt tegenwoordig ook pizzabodems van bloemkool kant-en-klaar in de supermarkt kopen. Hier zit dan nog wel tarwebloem in maar in iedere geval een stuk minder dan in een normale pizzabodem. Dat scheelt veel koolhydraten en dankzij de vezels van de bloemkoel wordt de glucose van het tarwebloem ook nog eens langzamer opgenomen. Wil je een pizza bestellen? Er zijn tegenwoordig ook pizzaketens die koolhydraatarme varianten op de menukaart hebben staan. Vaak maken ze dan ook gebruik van bloemkool voor hun bodems.

Vetzuren, verzadigd vet en omega 3
Een ander punt van pizza’s is het relatief grote aandeel aan verzadigde vetzuren. Deze vetten geven de pizza hun smaak en zijn in die zin dan ook wel belangrijk. Voor onze gezondheid is het echter belangrijk dat er een balans is tussen verzadigde en onverzadigde vetzuren. De onverzadigde vetzuren kan je beschouwen als de gezonde vetzuren. Deze vetzuren hebben, chemisch gezien, nog open verbindingen zodat het lichaam deze vetten kan gebruiken voor allerlei processen.
Idealiter zouden we voor iedere gram verzadigd vet die we eten ook een gram onverzadigd vet moeten eten. Dit is bij pizza’s lastig door het gebruik van kaas en kaas bestaat hoofdzakelijk uit verzadigde vetzuren. Dit kunnen we wel wat ondervangen door wat minder kaas op de pizza te doen. En we kunnen onverzadigde vetzuren aan de pizza toevoegen. Dit kunnen we doen door de pizza te besprenkelen met olijfolie. Olijfolie is een goede bron van onverzadigde vetzuren, met name omega 9 is rijk vertegenwoordigd in olijfolie. Olijfolie bevat tevens antioxidanten die helpen om hart- en vaatziekten te voorkomen.
Een andere bron van onverzadigde vetzuren zijn vette vissoorten. Door een pizza te nemen met vis in plaats van vlees brengen we verzadigde en onverzadigde vetzuren beter in balans. Sardientjes zijn rijk aan omega 3 vetzuren. Het type omega 3 vetzuren in de sardientjes zijn de DHA en EPA vetzuren. Deze vetzuren zijn erg gezond en helpen hart- en vaatziekten voorkomen. Ze houden tevens de hersenen gezond zodat het risico op dementie lager wordt.